De Poolse wiskundige Benoît
Mandelbrot heeft zijn naam voor altijd verbonden
aan de fractal. Hij werd in 1924 geboren in Warschau
(Polen) en studeerde afwisselend in Parijs en Californië.
Sinds 1950 woont hij in de Verenigde Staten. Hij werkte
jarenlang
als onderzoeker bij IBM en doceerde aan verscheidene
prestigieuze universiteiten (Harvard, Yale, Ecole Polytechnique
de Paris).
In zijn boek 'The Fractal
Geometry of Nature' (1982) beschrijft Mandelbrot hoe
fractals overal in de natuur aanwezig zijn: de vorm van
wolken en bloemkolen, een kustlijn, een bliksemschicht,
de bouw van onze longen en bloedvaten, … . Als
je een detail uitvergroot, krijg je telkens weer een
vorm die sterk lijkt op het grote geheel. En ook omgekeerd:
je kunt op die grote gehelen blijven inzoomen, tot in
het oneindige.
Mandelbrot is een wiskundige
maar heeft zich nooit beperkt tot de exacte wetenschappen.
Hij paste de wetmatigheden van de wiskunde toe op allerlei
dagdagelijkse toestanden, van taal en schilderkunst over
telefoonstoringen en waterwervelingen tot schommelingen
van de aandelenmarkt. Zijn conclusie was dat
in heel veel gebeurtenissen en vormen steeds hetzelfde
patroon weerkeert, zowel op de allerkleinste als op de
allergrootste schaal.
Uiteindelijk leidde dit
tot de ontdekking van de fractals.
Hij bedacht een baanbrekende wiskundige formule voor het
beschrijven van fractals. In de jaren 1970 kon hij met
die formule op een computer fractale patronen genereren
en nieuw groepen fractals creëren. Mandelbrot maakte
die bewerkingen met behulp van computers zichtbaar als
meetkundige figuren in een eindeloze herhaling. Hij definieerde
de fractal als een ongelijkmatige
of gebroken geometrische vorm bestaande uit delen, die
elk (bij benadering) een kleinere kopie zijn van het geheel.
De
bekendste van die figuren, de koraalachtige Mandelbrotverzameling,
werd zelfs als een kunstvorm beschouwd: ze dook op in videoclips
en kunstboeken, op posters en T-shirts.
Zelf beschreef Mandelbrot zijn werk als volgt: "Ik
bestudeer objecten die zo onregelmatig van vorm zijn dat ze buiten
de klassieke geometrische wetten zoals de aarde, de maan, de
lucht, de atmosfeer, de oceaan ... vallen. Voor die studie heb
ik een nieuwe natuuurgeometrie ontworpen, ontwikkeld en toegepast."
